اعضاي كميسيون عمران در آخرين جلسه‌اي كه در سال89 تشكيل دادند با استناد به اينكه دريافت هر آنچه كه جنبه مالياتي داشته باشد بايد توسط دولت يا با پيشنهاد دولت انجام بگيرد، ورود شهرداري‌ها به موضوع مقابله مالياتي با خانه‌هاي متروك را غيرموجه دانسته و با طرح شوراي عالي استان‌ها مخالفت كردند.
طرح اخذ عوارض از املاك بدون استفاده، دي ماه سال گذشته با امضاي مهدي چمران رييس شوراي عالي استان‌ها تقديم مجلس شد با اين هدف كه بخشي از منابع مالي لازم براي ارائه خدمات شهري در كلانشهرها از جمله در تهران، توسط مالكان ساختمان‌هاي بدون مصرف –زايد بر استفاده شخصي- تامين شود. شورا همچنين در طرح تاكيد كرده بود خانه‌هاي خالي باعث فشار تقاضا در بازار مسكن و افزايش قيمت مسكن و اجاره‌بها شده و لازم است از اين املاك 4 درصد عوارض نوسازي بيشتر دريافت شود.
به گزارش «دنياي‌اقتصاد»، كميسيون عمران به عنوان كميسيون تخصصي بررسي كننده اين طرح، 5 دليل عمده براي مخالفت با «طرح» عنوان كرده است كه مهم‌ترين آن نگراني از واكنش انبوه‌سازان به تصويب طرح است.
رييس كميسيون عمران مجلس در اين‌باره معتقد است حق طبيعي سازنده‌ها و مالكان اين است كه آن‌طور كه تشخيص مي‌دهند ملكشان را نگهداري يا عرضه كنند.اين در حالي است كه رييس شوراي‌عالي استان‌ها نيز در گفت‌وگو با دنياي‌اقتصاد اعلام كرد: براي دفاع از مزاياي طرح اخذ عوارض از خانه‌هاي متروك در صحن مجلس حاضر خواهد شد و براي جلب نظر نماينده‌ها تلاش خواهد كرد.
هزينه‌ طرح بيشتر از درآمدش است
علي اكبر آقایی، رییس کمیسیون عمران مجلس در گفت‌وگو با «دنياي‌اقتصاد» ضمن اشاره به رد طرح شورای عالی استان‌ها با اکثریت آرا در کمیسیون عمران، گفت: آمارها نشان مي‌دهد، در دوره‌هاي قبل که دولت و شهرداري قانون اخذ مالیات بر خانه‌هاي خالی را اجرا کردند، هزینه‌هاي اجرایی آن از جمله شناسایی خانه‌هاي خالی و فراهم کردن سازوکار لازم براي آن، بیش از عواید حاصل از اجرا بود، که این يكي از عمده دلایل مخالفت نمایندگان مجلس با تصویب طرح محسوب مي‌شود.
وی البته ارائه توضیحات کامل در مورد دلایل تصویب نشدن طرح مالیات بر خانه‌هاي خالی را به قرائت گزارش کمیسیون در صحن علنی مجلس موکول کرد و گفت: کمیسیون عمران در این گزارش به طور تخصصی دلایل مخالفت خود را اعلام خواهد کرد.
به گفته آقایی، طرح اخذ مالیات از خانه‌هاي خالی نتايجي جز نارضایتی مردم و تولیدکنندگان مسکن را به دنبال نخواهد داشت.وی در تشریح این موضوع به اجرای قانون هدفمندکردن یارانه‌ها اشاره کرد و گفت: پس از واقعی شدن قیمت‌ها، نگرانی‌هايي از کاهش ساخت‌و‌ساز در کشور به وجود آمده است، بنابراین در این شرایط وضع قوانین بازدارنده از جمله اخذ مالیات از خانه‌هاي خالی موجب
افزایش نگرانی سازنده‌ها و کاهش حجم ساخت‌وسازها مي‌شود.
تشويق به جاي تنبيه
رییس کمیسیون عمران مجلس در عین حال با توجه به تجربه‌هاي جهانی در این مورد یک راهکار نیز ارائه کرد. وی با تاکید بر لزوم به‌کارگیری راهکارهای تشویقی برای مبارزه با پدیده احتکار مسكن، گفت: مثلا برخی از کشورها در حال حاضر از درآمد حاصل از اجاره مسکن مالیات دریافت نمی کنند که این مي‌تواند الگوی مناسبی برای ایران نیز باشد و مالکان خانه‌ها را ترغیب به عرضه خانه‌هاي خود به بازار مسکن کند.
مالیات به شهرداری‌ها نمی‌رسد
مهرداد لاهوتی نیز دیگر عضو کمیسیون عمران مجلس ارائه طرح اخذ مالیات از خانه‌هاي خالی از سوی شهرداری‌هاي را از اساس نادرست دانست.
وی در اين باره به «دنیای‌اقتصاد» گفت: به طور کلی هر نوع مالیاتی که در کشور دریافت مي‌شود باید به دولت برسد، بنابراین ارائه طرحي با مضمون مالیاتي از سوی شورای عالی استان‌ها محلی از اعراب ندارد.
وی نیز اظهارات رییس کمیسیون عمران را در مورد تبعات روانی و تاثیر منفی این طرح بر روند تولید مسکن تایید و تاکید کرد که برای کنترل بازار مسکن و ترغیب مالکان به عرضه خانه‌هاي خود به بازار فروش و اجاره، باید از ابزارهای تشویقی به جای ابزارهای تنبیهی استفاده کرد.
همچنين نرخ پایین عوارض پیشنهاد شده از سوی شورای عالی استان‌ها برای خانه‌هاي خالی از دیگر دلایلی است که به اعتقاد لاهوتی اجرایی بودن و مفید بودن طرح مالیات بر خانه‌هاي خالی را با ابهام مواجه كرده است.
به گزارش دنیای‌اقتصاد، با وجودی که پیش از این مرکز پژوهش‌هاي مجلس نیز با ارائه دلایل مستدل، طرح اخذ مالیات از خانه‌هاي خالی را رد کرده بود و اكنون این طرح در بررسی اولیه کمیسیون تخصصی نیز رای نیاورده، اما هنوز تا رای گیری نهایی در صحن علنی مجلس و تعیین تکلیف سرنوشت طرح پیشنهادی شهرداری‌ها، یک گام باقی مانده است.
شاید همین موجب شده که پیشنهاددهندگان طرح هنوز به تصویب آن امیدوار باشند.
شهرداری متولی رسیدگی به خانه‌هاي خالی
مهدی چمران، رییس شورای عالی استان‌ها در گفت‌وگو با دنیای‌اقتصاد از تلاش اعضای شورا برای دفاع از طرح پیشنهادی خبر داد و تصريح كرد: در جلسه علنی بررسی طرح برای ارائه دلایل شورای‌عالی استان‌ها در مورد لزوم اخذ مالیات از خانه‌هاي خالی به مجلس خواهد رفت.
چمران همچنین مخالفت نمایندگان مجلس با اخذ مالیات از خانه‌هاي خالی از سوی شهرداري‌ها را نادرست دانست و گفت: شهرداری‌ها مسوول اداره شهرها و رسیدگی به زمین‌ها و خانه‌هاي متروکه هستند و در بسیاری موارد برای جلوگیری از سوءاستفاده از این خانه‌ها و جرم خیز شدن آنها، هزینه مي‌کنند، بنابراین درآمد حاصل از اخذ مالیات از چنین املاکی نیز باید به شهرداری‌ها برسد.
همچنين خسرو دانشجو سخنگوي شوراي شهر تهران نیز با نظر چمران در این زمینه موافق است و اگر چه حل معضل کمبود مسکن را چند متغیري مي‌داند اما در عین حال مي‌گوید: وضع مالیات بر خانه‌های خالی راهکار مناسبی در جهت کنترل بازار مسکن و تامین نیازهای مستاجران و خریداران است.
به گفته دانشجو، در عین حال که اخذ مالیات از خانه‌هاي خالی مي‌تواند ابزاری برای ترغیب مالکان به عرضه املاکشان باشد، اما به موازات این طرح باید راهکارهایی از جمله عرضه مسکن از سوی دولت نیز صورت گیرد تا میزان عرضه و تقاضا به وضعیت تعادل برسد.
یک طرح ناقص
به گزارش «دنیای‌اقتصاد» هر چند هنوز اميد به تصويب طرح دریافت مالیات از خانه‌های خالی وجود دارد، اما آن طور که اعضای کمیسیون اقتصادی مجلس نیز موضع گرفته‌اند، موافقت ساير نمایندگان مجلس با طرح پیشنهادی شورای عالی استان‌ها بعید به نظر مي‌رسد.
عبدالرضا ترابی، یک عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در این مورد به نگرانی مجلس از به وجود آمدن موجی از نارضایتی در میان سازندگان مسکن به دنبال اجرای چنین طرحی اشاره کرد و همچنین گفت: به هر حال طرح‌هاي این چنینی باید از سوی وزارت اقتصاد و دارایی و با تدوین چارچوب‌ها و بسترهای لازم برای اجرای طرح به مجلس ارائه شود.به گفته وي، طرح اخذ مالیات از خانه‌های خالی از نظر نمایندگان مجلس مبهم و ناقص است